Aandacht voor het zelfbeeld

Hoe richten we ons fysieke onderwijs in? Waar besteden we aandacht aan?

Het fysieke onderwijs wordt op iedere school anders ingericht. Op de ene school is er voor het fysieke onderwijs veel aandacht voor praktijklessen terwijl er op de andere school meer aandacht is voor het maken van toetsen tijdens het fysieke onderwijs. Maar wat is nu de juiste balans? Waar zouden we aandacht aan moeten besteden tijdens het fysiek onderwijs. Door de lockdown zijn er veel dingen veranderd in het leven van de jongeren. Het dagritme is veranderd en er wordt verwacht dat er andere vaardigheden ingezet worden. Het leven van onze jongeren heeft de afgelopen maanden dus aardig op de kop gestaan. In mijn zienswijze zouden we hier tijdens het fysieke onderwijs de aandacht op moeten vestigen. Hoe gaan we hier als docenten mee om? Hoe geven we ruimte aan de sociale emotionele ontwikkeling van onze leerlingen/studenten?

Vanaf januari geef ik het merendeel van mijn lessen weer online. In mijn coachlessen besteed ik aandacht aan onderwerpen zoals plannen, zelfbeeld verrijken en sociaal emotionele ontwikkeling. Door hier de focus op te leggen probeer ik het zelfbeeld van jongeren op een positieve manier te beïnvloeden waardoor de motivatie voor het werken aan schoolwerk hoog blijft. En uiteraard, dit is een proces van ups en downs. Bij de ene leerling gaat dit makkelijker dan bij de ander. Het vraagt tijd, energie en het leveren van maatwerk. Maar het is goed om te zien dat leerlingen tijdens hun oudergesprekken kunnen laten zien wat ze de afgelopen periode hebben geleerd en dat ze hier met trots op terug kunnen blikken!

Een van de manieren om het zelfbeeld van mijn coachleerlingen te verrijken is het in kaart brengen van de kwaliteiten van de leerlingen. Het geeft je motivatie een boost als je andere hoort vertellen wat je goed kunt en waar je in uitblinkt. De lessen die ik heb gemaakt rondom dit thema heb ik gebundeld in een lessenserie, deze is te downloaden via het downloadcenter van Young Talent Coach. In de lessenserie gaan leerlingen (lees ook studenten) op onderzoek naar hun eigen kwaliteiten. Het onderzoek start met de vraag wat kwaliteiten eigenlijk zijn. Leerlingen bestempelen het goed kunnen voetballen bij de voetbalvereniging ook als een kwaliteit. Ze komen er al snel achter dat kwaliteiten iets zeggen over je karakter, het is dus al vanaf je geboorte aanwezig. Na het definiëren van het begrip kwaliteit gaan leerlingen aan de slag met het in kaart brengen van de eigen kwaliteiten. Via een lijst met kwaliteiten geven ze aan in welke mate de kwaliteiten wel dan niet bij hen passen. De eerste stap in het verrijken van het zelfbeeld is gezet. Vervolgens worden de uitkomsten van deze opdracht besproken met de ouders. Welke kwaliteiten vinden zij bij hun kind passen? En wat zijn de overeenkomsten en verschillen in de antwoorden die het kind zelf heeft ingevuld? Een mooie verzameling van informatie om te bespreken aan de keukentafel! Op basis van deze twee opdrachten maken de leerlingen een top vijf van kwaliteiten die bij hen past. Naast de thuisomgeving gaan ook klasgenoten de lijst met kwaliteiten voor elkaar invullen. Welke kwaliteiten vinden ze bij elkaar passen? Via coöperatieve werkvormen zoals onder andere check in duo’s leren ze elkaar beter kennen.

Kwaliteiten zeggen dus iets over het karakter van een persoon. Vele karaktereigenschappen en dus ook kwaliteiten van mensen zijn vergelijkbaar met de karakters van dieren. In een van de lessen gaan leerlingen daarom ook een karaktertest invullen. Het resultaat van deze test bestaat uit een reeks dieren die dezelfde karaktereigenschappen hebben als henzelf. Op deze manier leren leerlingen inzien wat een kwaliteit daadwerkelijk inhoud, zo herkennen ze een kwaliteit bij een dier vaak sneller terug van bij henzelf. Denk aan de karaktereigenschap van een uil die alert is. Leerlingen vinden het moeilijk om deze kwaliteit te definiëren, wat betekent alert zijn? In de context van een uil is dit sneller duidelijk.

Alle informatie die de leerlingen met deze lessenserie hebben verzameld, wordt gebundeld in een posterpresentatie. In mijn voorbeeld hebben de leerlingen een posterpresentatie gemaakt in Google Jamboard. De leerlingen hebben hun eigen presentatie vervolgens aan een gedeelte van de klas gepresenteerd. Na de presentatie gaan we met elkaar het gesprek aan over de poster. Wat valt ons op? Welke overeenkomsten en verschillen zien we? Waarom benoemen je ouders andere kwaliteiten dan je vrienden? Wat zegt dit vervolgens over jou als persoon? Allemaal verdiepende vragen die vervolgens het zelfbeeld van de leerling wederom verrijken.

De lessenserie is zowel fysiek als online in te zetten. Ook een combinatie van fysiek en online is mogelijk!

Mede door de inzet van deze lessenserie probeer ik dus het zelfbeeld van leerlingen te verrijken. Wanneer je jezelf beter leert kennen en in dit geval weet wat je goed kunt, motiveert dit je ook. En dat is nou net hetgeen we in deze tijd nodig hebben. Een tijd waarin de rek van het onlineonderwijs er wel een beetje uit begint te raken en de motivatie soms steeds verder afzwakt. Ook de inzet van deze lessenserie blijft maatwerk. Voor de ene leerling is dit een eyeopener, terwijl de andere leerling ook nog andere dingen nodig heef om het zelfbeeld verder te verrijken. In het downloadcenter vind je nog meer materialen en tips die je helpen om het zelfbeeld van je leerlingen te verrijken!

Ook in de komende blogs neem ik jullie nog mee in mijn ontdekkingsreis. Want ook voor mij is het iedere dag weer ontdekken. Wat ga ik vandaag doen om een eventuele leerachterstand weg te werken? Hoe kan ik als coach mijn leerlingen en vakdocenten ondersteunen? Hoe houd ik mijn klas gemotiveerd? Een grote les die ik de afgelopen weken in ieder geval duidelijk heb geleerd: biedt de volledige ruimte voor het ontwikkelen van het zelfbeeld bij je leerlingen, dit geeft hen een motivatie boost!