Vanaf onze geboorte tot onze dood, we maken voortdurend keuzes. De meeste keuzes worden onbewust gemaakt. Het triggert mij al een hele tijd om mij verder te verdiepen in het keuzeproces, het proces dat iemand doorloopt bij het maken van keuzes. Nu het zomervakantie is, heb ik genoeg tijd om me hier eens goed voor te zitten en me hier verder in te verdiepen. Tijd dus voor goede literatuur, ik heb onder andere het boek ‘een leven lang kiezen’ (Evelyne Meens) gelezen. Evelyne neemt in dit boek de term keuzenstress onder de loep en ze geeft jou als coach praktische en wetenschappelijk onderbouwde voorbeelden. Dit boek heeft mij veel nieuwe inzichten gegeven. In dit blog neem ik je als lezer mee in de vertaalslag die ik wil gaan maken vanuit dit boek naar mijn werk als docent en coach. Maar vooral ook de vertaalslag richting mijn werk als decaan.

Ja! Vanaf komend schooljaar ben ik naast docent en coach bij ons op school ook decaan. Ik voer de taak van decaan vmbo onderbouw uit. Binnen deze functie houd ik me dus vooral bezig met het maken van profielkeuzes. Ik ga er zorg voor dragen dat het LOB (Loopbaan Oriëntatie Begeleiding) programma een juiste plek krijgt in de verschillende vmbo teams, ook zal ik mentoren/coaches ondersteunen bij het LOB programma, daarnaast zorg ik voor een stageprogramma en voer gesprekken met ouders en leerlingen over het maken van de profielkeuzes. Een leuke uitdaging waar ik veel zin in heb!

In mijn werk als docent merk ik al een aantal jaar dat ik het coachen het leukste stukje vind van mijn baan. Je coachees helpen met het maken van keuzes, zien dat ze zich hierdoor ontwikkelen, een stapje verder komen op hun ontwikkelingsladder, dát is de meerwaarde van mijn werk als coach. Ik geniet ervan als ik zie dat mijn coachees zichzelf weer een beetje beter hebben leren kennen. Dit gaat niet altijd even gemakkelijk, niet altijd via dezelfde weg en som met vallen en opstaan. Wat maakt nu dat dit proces bij iedereen anders verloopt?

In je leven maak je een aantal belangrijke keuzes. Loopbaankeuzes bijvoorbeeld, deze keuzes stippelen een bepaalde route voor je uit. De ene keer volg je netjes deze route, terwijl je een andere keer met een grote omweg bij je uiteindelijke doel uitkomt. Het proces van deze route verloopt bij iedereen anders. Dit is helemaal niet erg. Soms is het juist goed om een afslag te nemen die iemand anders misschien niet neemt. Hier ligt voor mij in mijn werk als decaan een grote uitdaging. Hoe leg je ouders, leerlingen en je collega’s uit dat het soms goed is om bijvoorbeeld een foute keuze te maken? Immers van het maken van fouten, leer je ook. In mijn functie van decaan wil ik de omgeving waarin ik werk attenderen op de termen ‘goede en foute’ keuze. Want wat is een goede keuze? En bestaan er dan ook ‘foute’ keuzes? Volgens de theorie van John Holland, een Amerikaanse psycholoog, is een goede keuze, een keuze die aansluit bij de omgeving, bij je interesses. Deze keuzes leiden namelijk tot betere prestaties en tevredenheid. Als er een ‘match’ tussen je interesse en je omgeving ontstaat is er sprake van ontwikkeling. Maar wat als deze match er niet is na het maken van je keuze. Was dit dan een verkeerde keuze? Een foute keuze? Ik denk het niet, we hebben dan weer iets over onszelf geleerd. We weten bijvoorbeeld welke aspecten van de keuze wel passend zij, en wat we de volgende keer wellicht anders zullen doen als we een keuze maken. Dus ook bij het maken van een ‘verkeerde’ keuzes is ons zelfbeeld weer verrijkt.

Onze omgeving bepaald dus voor een groot gedeelte hoe de keuze die we maken uitpakt. Maar ook voordat we onze keuze hebben gemaakt speelt de omgeving een grote rol. Denk aan je eigen omgeving waarin je bent opgegroeid, de cultuur, de waarden en normen en de betrokkenheid van je ouders. Het speelt allemaal mee in het maken van keuzes. En dus ook het maken van loopbaankeuzes. Ook bij het maken van profielkeuzes.

De eerste uitdaging in mijn werk als decaan heb ik al gevonden. Hoe ga ik de omgeving van onze leerlingen betrekken bij dit keuzeproces? Hoe zorg ik ervoor dat de omgeving een ‘match’ vormt met de interesses van de leerlingen? Ik ga het onderzoeken en ervaren en houd jullie op de hoogte!