Hoe ga ik om met motivatieproblemen bij mijn leerlingen? In mijn vorige blog schetste ik mijn beeld over de inzet van de NPO-gelden (Nationaal Programma Onderwijs), de gelden die worden ingezet om de achterstand bij leerlingen weg te werken. Op mijn ontdekkingsreis kwam ik er al snel achter dat motivatieproblemen bij leerlingen en docenten een grote bijdrage leveren aan de zogenoemde achterstanden. In dit blog neem ik je als lezer mee in mijn laatste coachlessen van het schooljaar. Wat doe ik tijdens deze lessen? En hoe motiveer ik mijn coachleerlingen?

Vanaf begin juni ga ik weer volledig naar mijn werk. Alle lessen vinden weer fysiek in het klaslokaal plaats en de lessen duren weer vijftig minuten. In het begin keek ik erg op tegen deze veranderingen. Wat is de meerwaarde hiervan? Kunnen we onze leerlingen niet beter de laatste weken van het schooljaar op dezelfde manier laten afmaken. In mijn geval, zowel fysiek- als onlinelessen en lessen van dertig minuten. Nu ik weer twee weken ‘normaal’ heb mogen lesgeven heb ik mijn mening bijgesteld, de leerlingen vinden het fijn om hun sociale contacten weer goed te kunnen onderhouden en kunnen bovendien de fysieke aanwezigheid van docenten goed gebruiken om net het juiste steuntje in de rug te krijgen. Een eerste motivatieprikkel, de fysieke aanwezigheid van je docenten en coach die je prikkelende vragen stellen en je complimenteren voor je werk van afgelopen periode.

Door de volledige openstelling van de scholen geef ik weer drie coachlessen in de week. Ik probeer in deze lessen vooral  aandacht te hebben voor de belangrijkste zaken. Voor mij is dat op dit moment, de motivatiestruggles bij de leerlingen. Ik heb er oog voor, ga er met leerlingen over in gesprek en bedenk opdrachten die de motivatie van mijn leerlingen vergroten. Doordat leerlingen nu weer helemaal ‘normaal’ naar school gaan begint ook het groepsvormingsproces weer opnieuw. Ik merk dat leerlingen allemaal weer hun plekje in de klas aan het zoeken zijn. De echte ‘haantjes’ en ‘diva’s’ komen steeds meer naar boven. Grappig om te zien dat dit andere leerlingen zijn dan aan het begin van het schooljaar, toen we dit proces ook al eens hebben doorlopen. 

Een mix van een luisterend oor, aandacht voor het groepsproces en een kijkje richting de toekomst blijkt een goede combinatie om de motivatieproblemen aan te pakken. De afgelopen drie weken heb ik met name aandacht besteed aan het groepsproces. We hebben veel laagdrempelige opdrachten gedaan die leerlingen dichter bij elkaar brengen. Ook laten deze opdrachten zien welke rol(len) de verschillende leerlingen in de klas vervullen. Een van deze opdrachten is de Marshmallowchallenge. Een challenge waarbij leerlingen in een groepje van vier een zo hoog mogelijke toren proberen te bouwen met spaghettistokjes, een stuk touw, een stuk tape, een schaar en natuurlijk een marshmallow. In achttien minuten proberen de leerlingen de toren zo hoog en stevig mogelijk te maken, zodat de marshmallow bovenop de toren blijft plakken. Een leuke opdracht die uitnodigt om goed samen te werken en mooi de verschillende rollen die iemand op zich neemt laat zien. Zelfs met tropische temperaturen van 30 graden is dit een succes!

Naast dit soort opdrachten besteed ik ook veel aandacht aan het bieden van een luisterend oor en aan het in gesprek gaan met leerlingen. Dit doe ik door veel met ze naar buiten te gaan. Onder het genot van een ijsje bespreken we de struggles die ze ervaren en blikken we terug op het afgelopen jaar. Samen bespreken we wat er afgelopen jaar allemaal is gebeurd en hebben we met name aandacht voor de wijze lessen die hieruit geleerd kunnen worden. Wat nemen we nu mee naar volgend schooljaar? En wat laten we vooral achter in schooljaar 2020/2021? In alle gesprekken die ik voer probeer ik door interactie het zelfbeeld van leerlingen te verruimen. Vanuit ervaringen, zoals de opdracht met de marshmallow laat ik leerlingen reflecteren. Welke gedrag hebben ze laten zien? Welke gevoelens hebben ze hierbij ervaren? En wat zegt dit nu allemaal over hun eigen zelfbeeld?

Andere ervaringen die bijdragen aan de verruiming van het zelfbeeld zijn de opdrachten die gericht zijn op het vooruitblikken. In de laatste coachlessen van het schooljaar besteed ik ook aandacht aan de toekomst. Volgend schooljaar maken mijn leerlingen een profielkeuze. Door hierin, in deze lastige tijd, al aandacht aan te besteden wil ik leerlingen motiveren. Motiveren door aandacht te hebben voor hun toekomst, waar werken ze naar toe? Waar willen ze naar toe? Wat maakt hen gelukkig? Welke weg willen ze bewandelen in deze reis. In een van deze opdrachten gaan leerlingen zich oriënteren op de profielen binnen het vmbo. Leerlingen onderzoeken welke profielen er allemaal zijn, wat deze inhouden en waar dit profiel naar toe werkt. Welke beroepen passen bijvoorbeeld binnen dit profiel? De complete opdracht (kennismaken met profielen) kun je vinden in het downloadcenter onder het kopje lesmateriaal. 

Ik hoop dat je jouw leerlingen ook een motivatiestimulans gunt, het grootste cadeau dat je je leerlingen op dit moment kunt geven is, in mijn ogen, het bieden van een luisterend oor. Een luisterend oor in combinatie met opdrachten die aandacht hebben voor het groepsproces in jouw klas zullen het motivatiepeil van je leerlingen een boost geven!

Een afsluitende tip voor volgend schooljaar: Laat leerlingen aan het begin van het schooljaar een brief naar zichzelf sturen. In deze brief hebben ze aandacht voor hun toekomst, hoe ziet hun leven er over een tiental jaren uit? Ik kijk er al naar uit om de brieven van mijn klas te versturen de laatste schooldag! Een mooie motivatieboost om de welverdiende zomervakantie mee in te gaan!

Check het downloadcenter en download deze werkvorm en nog meer inspirerende werkvormen gratis!